Dachy płaskie można podzielić na kilka rodzajów nie tylko ze względu na ich konstrukcję, ale również z uwagi na funkcje, jakie mogą pełnić. Dzięki swej funkcjonalności i możliwości efektywnego wykorzystania przestrzeni, pozwalają one realizować wiele zrównoważonych rozwiązań, takich jak ogrody na dachu czy systemy magazynowania deszczówki.
Dachy płaskie, czyli dachy o kącie nachylenia do 10°, stwarzają szerokie możliwości wykorzystania przestrzeni oferowanej przez budynek o takiej konstrukcji. Pozwalają realizować rozwiązania przyjazne jego użytkownikom, środowisku, jak również domowym budżetom. Co warto wiedzieć o konstrukcji dachów płaskich i w jaki sposób można wykorzystać ich potencjał?
W zależności od układu warstw, dachy płaskie można podzielić m.in. na wentylowane, niewentylowane oraz odwrócone. Dach wentylowany to często stosowany dach płaski, w którym pokrycie dachowe oddzielone jest od termoizolacji wentylowaną szczeliną powietrzną. Ma ona za zadanie zapobiegać kondensacji pary wodnej między poszczególnymi warstwami. W przypadku dachu płaskiego niewentylowanego poszczególne warstwy przylegają bezpośrednio do siebie. Izolację termiczną układa się na warstwie nośnej pod pokryciem dachowym, od którego rozdziela ją paroizolacja. Dachy niewentylowane charakteryzują się wysoką wytrzymałością mechaniczną, która zapewnia największą swobodę w sposobie wykorzystania tej powierzchni budynku. W płaskich dachach odwróconych kolejność ułożenia poszczególnych warstw jest przeciwna do klasycznej konstrukcji dachu płaskiego niewentylowanego. Takie rozwiązanie sprawdza się bardzo dobrze m.in. jako podstawa dachu zielonego.
Dachy płaskie można wykorzystać w efektywny sposób jako przestrzeń do produkcji czystej, ekologicznej energii elektrycznej. Umożliwiają one ustawienie modułów fotowoltaicznych, w sposób pozwalający zmaksymalizować ilość światła słonecznego, które do nich dociera. Prosta forma dachu płaskiego bez rozbudowanych kształtów pozwala również na bezproblemowy montaż optymalnej liczby modułów fotowoltaicznych, dostosowanej do potrzeb energetycznych budynku. Na rynku dostępnych jest wiele technik montażu fotowoltaiki na dachu płaskim, w tym rozwiązania umożliwiające montaż modułów bez konieczności stosowania dodatkowego obciążenia i bez ryzyka uszkodzenia warstw uszczelniających konstrukcję. Na płaskich dachach solarnych można również zastosować specjalne jasne membrany o wysokim współczynniku odbicia światła słonecznego. Utrzymują one niską temperaturę wokół modułów fotowoltaicznych, co przekłada się na ich bardziej wydajną pracę.
Koncepcja niebieskiego dachu (blue roof) została stworzona z myślą o terenach miejskich, których rozwój spowodował znaczne zwiększenie powierzchni nieprzepuszczalnych, utrudniających odprowadzanie wód opadowych i zakłócających ich naturalny obieg. Niebieskie dachy płaskie umożliwiają tymczasowe magazynowanie wody deszczowej podczas ulewnych opadów, spowalniają prędkość jej spływu i odprowadzają ją poza budynek w kontrolowanym tempie. Zapobiegają tym samym przeciążeniom systemu kanalizacji deszczowej i lokalnym powodziom, które stają się coraz większym problemem miast, powodowanym zmianami klimatu i coraz częstszymi ekstremalnymi zjawiskami pogodowymi, takimi jak ulewne deszcze czy intensywne burze. Istnieje kilka rozwiązań niebieskich dachów. Mogą one być realizowane m.in. z wykorzystaniem specjalnych płyt drenażowych i paneli, które zatrzymują wodę deszczową, ograniczają prędkość jej przepływu i umożliwiają swobodny odpływ do wylotów regulujących. Dachy niebieskie często łączy się z dachami zielonymi. Dzięki swojej wielowarstwowej budowie w naturalny sposób wchłaniają wodę, którą mogą wykorzystać rośliny, zatrzymują ją i opóźniają jej odpływ do systemów kanalizacyjnych.
To specjalny rodzaj dachów pokrytych roślinnością. Może ona składać się z różnych gatunków, takich jak trawy, zioła a także krzewy i drzewa. Zielone dachy płaskie to nie tylko rozwiązanie estetyczne, zapewniające dodatkową przestrzeń użytkownikom budynków. Redukują również hałas, zwiększają różnorodność biologiczną i poprawiają jakość powietrza. Zmniejszają także ryzyko powodzi, poprzez zwiększenie retencji wód opadowych i pozwalają obniżać temperaturę powietrza na terenach zabudowanych. Zapobiegają w ten sposób występowaniu zjawiska miejskich wysp ciepła.
Dach zielony można wykonać jako ekstensywny lub intensywny. Ekstensywny dach zielony charakteryzuje stosunkowo niewysoka roślinność. Rośliny te z reguły są mało wymagające – ich pielęgnacja ogranicza się do 1-2 przeglądów rocznych. Na dachach ekstensywnych zazwyczaj nie jest też wymagane dodatkowe nawodnienie. Zielone dachy intensywne wyróżniają się sporym zróżnicowaniem szaty roślinnej, od małych bylin, po krzewy i duże drzewa. Takie rozwiązanie umożliwia aranżację przestrzeni na dachu w takim samym stopniu, jak na gruncie rodzimym. Zielone dachy intensywne mogą pełnić funkcję prywatnego ogrodu czy parku. Wymagają jednak profesjonalnego utrzymania i zaawansowanego systemu nawadniającego.
Dachy płaskie pozwalają przenieść strefy rekreacyjne z powierzchni działki na ostatni poziom budynku, a tym samym ograniczyć wydatki związane z zakupem nieruchomości gruntowej, które na terenach miejskich charakteryzują się zwykle niedużą powierzchnią i wysokimi cenami. Dachy rekreacyjne to dachy płaskie przekształcane w wygodną i użyteczną przestrzeń z tarasami, barami, jacuzzi, basenami lub innymi udogodnieniami. Strefa rekreacyjna na dachu płaskim zapewnia dodatkową przestrzeń, stanowiącą przedłużenie pomieszczeń mieszkalnych i prywatne miejsce relaksu na świeżym powietrzu. Dużym potencjałem rekreacyjnym wykazują się dachy zielone, na których można zaaranżować różne dodatkowe strefy wypoczynkowe.
