Panele fotowoltaiczne w systemie off-grid czy on-grid – które rozwiązanie wybrać?

On-grid i off-grid to nazwy dwóch powszechnie stosowanych systemów fotowoltaicznych. On-grid jest systemem zintegrowanym z siecią elektroenergetyczną. Umożliwia on przesył niewykorzystanej na bieżąco energii elektrycznej do sieci publicznej. W przypadku systemu off-grid nie wykonuje się połączenia z siecią. Zamiast tego instalację wyposaża się w magazyny energii, które pozwalają przechowywać nadwyżki wyprodukowanego przez fotowoltaikę prądu i korzystać z niego w późniejszym czasie. 

Instalacje typu on-grid wyposaża się w falownik sieciowy, który umożliwia przesyłanie nadwyżek prądu wyprodukowanego przez panele fotowoltaiczne do publicznej sieci energetycznej. Niewykorzystaną na bieżąca energię elektryczną przesłaną do sieci rozlicza się korzystając z dwóch systemów: net-metering i net-billing.  
W systemie net-metering (tzw. systemie opustów) rozliczane są instalacje, w przypadku których wniosek o przyłączenie do sieci został złożony do 31 marca 2022 r. Umożliwia on prosumentom odbiór 80% (w przypadku instalacje do 10 kW) lub 70% (w przypadku instalacji od 10 do 50 kW) przesłanej do sieci energii elektrycznej praktycznie w dowolnym momencie w ciągu roku. Sieć elektroenergetyczna pełni więc niejako funkcję zewnętrznego „magazynu energii”, który za przechowywanie nadwyżek pobiera „opłatę” w wysokości odpowiednio 20 i 30% przesłanego prądu.  
Wszystkie instalacje fotowoltaiczne zgłaszane po 31 marca 2022 r. objęte są systemem rozliczenia net-billing. W tym przypadku prosument przesyłając do sieci nadwyżki energii elektrycznej sprzedaje ją po miesięcznej stawce Rynkowej Ceny Energii (RCEm). Energia wprowadzana do sieci przeliczana jest na wartość pieniężną, która trafia w postaci depozytu prosumenckiego na wirtualne konto prosumenta, prowadzone przez sprzedawcę energii. Środki na koncie mogą być wykorzystane na zakup energii elektrycznej z sieci w ciągu 12 miesięcy od daty ich wprowadzenia. Prosumenci mogą zakupić prąd po takich samych stawkach jak inne podmioty. Gdy po upływie roku nie uda się wykorzystać wszystkich zgromadzonych środków, prosument otrzyma 20% ich wartości (rozwiązanie to ma chronić przed celowym przewymiarowaniem instalacji).

• System on-grid pozwala korzystać z prądu wytworzonego przez domową instalację fotowoltaiczną, jak i z prądu z sieci.
• Dzięki temu rozwiązaniu można zrezygnować z zakupu magazynów energii i zredukować koszty inwestycyjne. Prosument nie musi również martwić o to, co z robić z nadprodukcją energii elektrycznej z fotowoltaiki.
• System on-grid jest dobrym sposobem na obniżenie rachunków za prąd od dostawców, jednak nie zmniejsza zależności od zewnętrznych systemów energetycznych. 
• Rozwiązanie to jest polecane niemal wszystkim gospodarstwom domowym.
• W przypadku awarii sieci przestaje działać również falownik, co oznacza, że w takiej sytuacji nie ma możliwości korzystania z własnego prądu. 

W przypadku instalacji fotowoltaicznej w systemie off-grid stosuje się falownik wyspowy. Nie jest on połączony z siecią, a niewykorzystana na bieżąco energia elektryczna z paneli fotowoltaicznych przechowywana jest w magazynach. Może być ona wykorzystana np. nocą, gdy instalacja fotowoltaiczna nie pracuje lub wytwarzany przez nią prąd nie jest wystarczający do zaspokojenia bieżących potrzeb (np. w czasie bardzo pochmurnych dni).

• System off-grid bazuje jedynie na energii elektrycznej wytworzonej przez panele fotowoltaiczne.
• Rozwiązanie to zapewnia niezależność od sieci, wzrostu cen energii elektrycznej oraz działania sieci elektroenergetycznej.
• System off-grid jest szczególnie polecany, gdy podłączenie budynku do sieci jest utrudnione lub wręcz niemożliwe (np. gdy dom zlokalizowany jest na terenach górskich) oraz w przypadku domów letniskowych. 
• System off-grid wymaga zakup magazynu energii o odpowiedniej pojemności dostosowanej do potrzeb danej inwestycji, co może być dość kosztowne. Warto jednak pamiętać, że zarówno na instalacje fotowoltaiczne, jak i magazyny energii można uzyskać dofinansowanie z programu Mój Prąd 5.0.

Decydując się na montaż instalacji fotowoltaicznej można postawić również na trzecie rozwiązanie, łączące cechy systemu on-grid i off-grid. W tym przypadku instalację fotowoltaiczną podłączoną do sieci wyposaża się także w magazyny energii. Jest to możliwe dzięki falownikowi hybrydowemu, który może współpracować zarówno z siecią publiczną jak i magazynami.

W systemie hybrydowym energia elektryczna wyprodukowana przez panele fotowoltaiczne w pierwszej kolejności zużywana jest na potrzeby bieżące. Jej nadwyżka trafia do magazynów energii, a gdy zostaną one zapełnione nadprodukcja prądu sprzedana jest do sieci.

• Instalacja w systemie hybrydowym zapewnia stabilność i pozwala w znacznym stopniu uniezależnić się od sieci.
• Zastosowanie magazynów energii zwiększa autokonsumpcję energii elektrycznej z fotowoltaiki, co jest rozwiązaniem szczególnie korzystnym finansowo. Maksymalne wykorzystanie prądu wytworzonego przez panele fotowoltaiczne na potrzeby własne pozwala zredukować pobór energii elektrycznej z sieci, a tym samym zminimalizować rachunki za prąd.

Do wytwarzania darmowego, czystego prądu z energii odnawialnej - niezależnie od tego, czy zdecydujemy się na instalację on-grid czy off-grid - niezbędne są panele fotowoltaiczne. To one pozyskują i przetwarzają energię promieniowania słonecznego w prąd stały, który następnie zmieniany jest przez falownik w prąd zmienny, wykorzystywany do zasilania domowych odbiorników. Decydując się na wykonanie instalacji fotowoltaicznej warto wiedzieć, że nasz wybór nie ogranicza się jedynie do standardowych modułów fotowoltaicznych instalowanych na połaci dachu za pomocą stelaży. Jeśli zależy nam na połączeniu funkcjonalności fotowoltaiki z wysoką estetyką budynku warto postawić na nowoczesne rozwiązanie, jakim są panele fotowoltaiczne Wevolt X-Tile montowane zamiast dachówek. Dzięki ukrytemu systemowi instalacji i eleganckiemu, matowemu wykończeniu panele fotowoltaiczne Wevolt X-Tile płynnie łączą się z dachówkami Actua 10 i Orea 9, tworząc estetyczny system fotowoltaiczny całkowicie zintegrowany z dachem.